বিনামূলীয়াকৈ টেলি শিকক – পাঠ্যক্ৰম ২, লেজাৰ সৃষ্টি, একাউণ্টিং প্ৰৱেশ, গ্ৰুপ আৰু ষ্টক আইটেম
( অপূৰ্ব দাস )
আমাৰ Tally ৰ দ্বিতীয় পাঠটোৱে আপোনাৰ একাউণ্টিং দক্ষতাক পৰৱৰ্তী পৰ্যায়লৈ লৈ যাব। ১ নং পাঠ্যক্ৰমত আপুনি কোম্পানী এটা কেনেকৈ সৃষ্টি কৰিব লাগে শিকিছিল। এতিয়া, পাঠ্যক্ৰম ২ ত আমি টেলিৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশসমূহ—লেজাৰ, একাউণ্টিং ভাউচাৰ, গ্ৰুপ, আৰু ষ্টক আইটেম—বিতংভাৱে জানিব পাৰিম। এই চাৰিটা বিষয় অবিহনে টেলিত কোনো প্ৰৱেশ বা প্ৰতিবেদন সৃষ্টি কৰাটো অসম্ভৱ। গতিকে যদি আপুনি বিনামূলীয়াকৈ টেলি শিকিব বিচাৰে তেন্তে এই অধ্যায়টো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
(১) লেজাৰ (Ledger) কি?
টেলিত লেজাৰ হৈছে এনে একাউণ্ট যিয়ে এজন ব্যক্তি, বস্তু বা খৰচৰ সম্পূৰ্ণ ৰেকৰ্ড ৰাখে।
যেনে:
• Cash
• Bank
• Sales
• Purchase
• Capital
• Ram Traders (Supplier) ( ৰাম নামটো উদাহৰণ)
• Mohan Customers (Debtor) ( মোহন নামটো উদাহৰণ)
টেলিৰ প্ৰতিটো বিত্তীয় লেনদেন লেজাৰত লিপিবদ্ধ কৰা হয়। গতিকে লেজাৰ শুদ্ধকৈ তৈয়াৰ কৰাটোৱেই হৈছে টেলি শিকাৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ।
(২) লেজাৰ কেনেকৈ বনাব পাৰি?
লেজাৰ সৃষ্টি কৰাটো সহজ, কিন্তু সঠিক গোট বাছনি কৰাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ, কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা সঠিক প্ৰতিবেদন আৰু বেলেন্স শ্বীট নিশ্চিত কৰা হয়।
লেজাৰ সৃষ্টি কৰাৰ পদক্ষেপসমূহ:
• টেলিৰ Gateway লৈ যাওক।
• বাওঁ মেনুৰ পৰা Masters নিৰ্ব্বাচন কৰক।
• Accounts Info → Ledgers ত ক্লিক কৰক
• এতিয়া Create নিৰ্ব্বাচন কৰক।
◽লেজাৰ ফৰ্ম খোল খাব। এতিয়া তলত দিয়া তথ্যসমূহ পূৰণ কৰক:
(ক) নাম: লেজাৰৰ নাম লিখক।
যেনে- Cash, SBI Bank, Sales, Rent, Capital ইত্যাদি।
(খ) (Group Selection)ৰ অধীনত
প্ৰতিটো লেজাৰক এটা গোটৰ ভিতৰত ৰখা হয়। কিছুমান সাধাৰণ গোট হ’ল-
• Capital A/c → মালিকৰ বিনিয়োগ
• Sundry Debtors → গ্ৰাহক
• Sundry Creditors → যোগানকাৰী
• Bank Accounts → বেংক
• Direct Expenses→ ক্ৰয়-সম্পৰ্কীয় খৰচ
• Indirect Expenses → দোকান/কাৰ্যালয়ৰ খৰচ
• Purchase Accounts → ক্ৰয়
• Sales Accounts → বিক্ৰী
• Cash-in-Hand → নগদ ধন
⚠️ ভুল গোট নিৰ্বাচন কৰিলে ভুল প্ৰতিবেদন পোৱা যাব, গতিকে এইটোৱেই আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ।
(গ) Opening Balance (যদি আছে)
যদি আপোনাৰ কোম্পানীত ইতিমধ্যে নগদ ধন, বেংকৰ বেলেঞ্চ, বা প্ৰাপ্য ধনৰাশি আছে, তেন্তে ইয়াত দিয়ক। যদি নাই তেনেহ’লে খালীকৈ থৈ দিব। শেষত Y টিপি লেজাৰটো save কৰক।
(৩) একাউণ্টিং এণ্ট্ৰি কেনেকৈ কৰিব লাগে?
টেলিত একাউণ্টিং এণ্ট্ৰি Vouchers ভিতৰত কৰা হয়।
টেলিৰ মূল ভাউচাৰসমূহ হ’ল:
• Contra Voucher (F4)
• Payment Voucher (F5)
• Receipt Voucher (F6)
• Journal Voucher (F7)
• Sales Voucher (F8)
• Purchase Voucher (F9)
এতিয়া সেইবোৰ সহজ ভাষাত বুজিবলৈ তলত উল্লেখ কৰা হ'ল:-
(ক) Payment (খৰচ/পেমেণ্ট) – F5
উদাহৰণ: Rent দিয়া, Salary দিয়া নাইবা Supplier ক টকা দিয়া।
Entry:
• Debit → Expense
• Credit → Cash/Bank
(খ) Receipt (প্ৰাপ্তি) – F6
উদাহৰণ : Customerৰ পৰা টকা লাভ কৰা নাইবা কোনোবাই টকা পৰিশোধ কৰিলে ।
Entry:
• Debit → Cash/Bank
• Credit → Party
(গ) Contra – F4
বেংকৰ পৰা নগদ ধন উলিয়াই, বেংকত জমা কৰি দিলে।
Entry:
Cash ↔ Bank
(ঘ) Sales – F8 (বিক্ৰী)
Entry:
Debit → Customer
Credit → Sales
(ঙ) Purchase – F9 (ক্ৰয়)
Entry:
Debit → Purchase
Credit → Supplier
(চ) Journal – F7
সামঞ্জস্য প্ৰৱেশ ( Adjustment Entry) যেনে মূল্য হ্ৰাস (depreciation), সংশোধন (correction) , write-off ইত্যাদি।
প্ৰৱেশ কৰাৰ সময়ত আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হ'ল "ডেবিট-ক্ৰেডিট"ৰ সঠিক নিৰ্বাচন। Tally ত এবাৰ প্ৰৱেশসমূহ সঠিক হ'লে, সকলো প্ৰতিবেদন স্বয়ংক্ৰিয়ভাৱে সৃষ্টি কৰে।
(৪) Group কি? আৰু ইয়াৰ ব্যৱহাৰ
টেলিত হাজাৰ হাজাৰ লেজাৰ থাকিব পাৰে, কিন্তু সেইবোৰক সঠিকভাৱে সংগঠিত কৰিবলৈ Groupৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। গোট হৈছে এনে এটা শ্ৰেণী য’ত একেধৰণৰ লেজাৰ ৰখা হয়।
Group প্ৰকাৰ: টেলিৰ দুটা প্ৰকাৰৰ গোট আছে:
(ক) Primary Group
টেলিয়ে পূৰ্বতে মূল গোটসমূহ সৃষ্টি কৰে, যেনে:
• Capital Account
• Reserves & Surplus
• Loans
• Current Assets
• Current Liabilities
• Sales
• Purchase
• Direct Expenses
• Indirect Expenses
এই গোটসমূহ ব্যৱস্থাৰ দ্বাৰা সৃষ্টি কৰা হয় আৰু ইয়াৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি বিত্তীয় প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰা হয়।
(খ) Sub-Groups
আপুনিও আপোনাৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি নতুন গ্ৰুপ তৈয়াৰ কৰিব পাৰে।
উদাহৰণ: আপুনি "Office Expenses" নামৰ এটা নতুন উপগোট সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু তাত Rent, Electricity, Stationery ৰ দৰে Ledger ৰাখিব পাৰে।
(৫) Stock Items কি কি ?
যদি আপোনাৰ কোম্পানীয়ে সামগ্ৰী বিক্ৰী/ক্ৰয় কৰে, তেন্তে আপুনি Tally ত এটা তথ্যও (Inventory) সৃষ্টি কৰিব লাগিব। Inventory আধাৰ হৈছে:
• Stock Group
• Stock Category
• Stock Items
• Units (KG, Piece আদি)
◽ষ্টক আইটেম কি?
১ টা Stoke এ এবিধ সামগ্ৰীক বুজায়।
যেনে: মোবাইল ফোন, টিভি, ৫০ কেজি চাউল, চাৰ্ট, ফেন ইত্যাদি। (এটা সামগ্ৰী = এটা ষ্টক )
(৬) ষ্টক বস্তু কেনেকৈ তৈয়াৰ কৰিব পাৰি? (পদক্ষেপ)
স্তৰ ১: Inventory সক্ষম কৰক
Gateway of Tally → F11 → Inventory Features → Enable Inventory = Yes
স্তৰ ২: এটা ষ্টক গ্ৰুপ সৃষ্টি কৰক
• Stock Group Create কৰক
• Inventory Info
• Stock Groups
• Create
• Group Name দিয়ক।
যেনে: Electronics, Grocery, Clothing
( Group সৃষ্টি কৰাৰ পিছত এতিয়া আপুনি Stock Items সৃষ্টি কৰিব পাৰিব।)
স্তৰ ৩ : Units (পৰিমাণ) তৈয়াৰ কৰক
• Inventory Info
• Units of Measure
• Create
উদাহৰণ: PCS (টুকুৰা), KG, LTR ( লিটাৰ )
৪ৰ্থ স্তৰ: Stock Item Create কৰক
• Inventory Info
• Stock Items
• Create
এতিয়া ফৰ্মখন পূৰণ কৰক:
Name: Product Name (যেনে Samsung Mobile)
Under: Stock Group বাচনি কৰক
Unit: PCS বাচনি কৰক
Opening Quantity & Rate: ইতিমধ্যে ষ্টক উপলব্ধ হ'লে প্ৰৱেশ কৰক । শেষত, Save কৰিবলৈ Y টিপক।
২য় পাঠ্যক্ৰমত আপুনি শিকিলে:
• লেজাৰ কি আৰু ইয়াক কেনেকৈ সৃষ্টি কৰা হয়
• একাউণ্টিং ভাউচাৰৰ পৰা কেনেকৈ প্ৰৱেশ কৰিব লাগে
• গোট আৰু সঠিক শ্ৰেণীবিভাজনৰ গুৰুত্ব
• ষ্টক গোট, ইউনিট, আৰু ষ্টক বস্তু সৃষ্টি কৰা
এতিয়া আপুনি টেলিত একাউণ্টিং আৰু ইনভেণ্টৰী চম্ভালিবলৈ সাজু হৈ পৰিব।
(পাঠ্যক্ৰম ৩: GST সংহতি, ভাউচাৰ বিন্যাস, আৰু চালান সৃষ্টিৰ বিষয়ে আপুনি পঢ়িব পাৰিব)।
