( অপূৰ্ব দাস )
কেদাৰনাথ ভগৱান শিৱৰ আটাইতকৈ পবিত্ৰ মন্দিৰ বুলি গণ্য কৰা হয় । ভগৱান শিৱৰ ১২টা জ্যোতিৰ্লিংগৰ ভিতৰত কেদাৰনাথ ধাম অন্যতম। প্ৰায়ে মানুহৰ মনত এই প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় যে কেদাৰনাথ ধামৰ শিৱলিংগটো কিয় ম’হৰ পিঠিৰ দৰে ত্ৰিকোণীয় আকৃতিৰ । ইয়াৰ আঁৰৰ পৌৰাণিক কাহিনী জানো আহক যিটো পাণ্ডৱৰ লগত জড়িত।
ভক্তৰ বাবে মুকলি হৈছে কেদাৰনাথ ধামৰ দুৱাৰ। ভগৱান শিৱৰ ১২টা জ্যোতিৰ্লিংগৰ ভিতৰত কেদাৰনাথ ধাম অন্যতম। লগতে পঞ্চ কেদাৰ তীৰ্থস্থানৰ ভিতৰত ই প্ৰথম। তথ্য অনুসৰি ১২টা জ্যোতিৰ্লিংগৰ ভিতৰত এই মন্দিৰটো সৰ্বোচ্চ। হিন্দু কিংবদন্তি অনুসৰি বছৰৰ প্ৰায় ৬ মাহ বৰফেৰে আবৃত হৈ থকা এই পবিত্ৰ স্থানক ভগৱান শিৱৰ বাসস্থান বুলিও কোৱা হয়। আন এক বিশেষ কথা হ’ল কেদাৰনাথ ধামৰ শিৱলিংগৰ আকৃতি পৃথিৱীৰ আন সকলোতকৈ পৃথক।
কেদাৰনাথৰ শিৱলিংগৰ আকৃতি ত্ৰিকোণীয়। ইয়াৰ পৰিধি ১২ ফুট আৰু উচ্চতাও প্ৰায় ১২ ফুট। মন্দিৰৰ সন্মুখত পাৰ্বতী আৰু পাঁচজন পাণ্ডৱ ৰাজকুমাৰৰ প্ৰতিমূৰ্তি আছে। প্ৰায়ে মানুহৰ মনত এই প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় যে কেদাৰনাথ ধামৰ শিৱলিংগৰ আকৃতি কিয় ম’হৰ পিঠিৰ দৰে। ইয়াৰ আঁৰৰ পৌৰাণিক কাহিনী জানো আহক যিটো পাণ্ডৱৰ লগত জড়িত।
পৌৰাণিক কাহিনী অনুসৰি মহাভাৰতৰ যেতিয়া যুদ্ধ শেষ হৈছিল তাৰ পিছত যুধিষ্ঠিৰ হস্তিনাপুৰৰ ৰজা হৈছিল। তাৰ কিছু সময়ৰ পাছতে মা কুন্তী, ধৃতৰাষ্ট্ৰ, গান্ধাৰী আদিয়েও সন্ন্যাস ল’লে। এদিন হস্তিনাপুৰৰ সভাত কিছুমান ব্ৰাহ্মণে পাণ্ডৱক ক’লে যে তেওঁলোকে যুদ্ধত নিজৰ ভাই-ভনীক হত্যা কৰি পাপ কৰিছে, সেয়েহে পাপ মচিবলৈ সকলোৱে শিৱক পূজা কৰিব লাগিব। এই কথা চিন্তা কৰি সকলো পাণ্ডৱ আৰু দ্ৰৌপদীয়ে মহাদেৱ অৰ্থাৎ ভগৱান শিৱৰ পৰা ক্ষমা বিচাৰি পাহাৰলৈ গ’ল আৰু সন্ন্যাস ল’বলৈ গ’ল। ইয়াৰ পিছত ভগৱান শিৱই সকলো পাণ্ডৱক পৰীক্ষা কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয় আৰু লগতে তেওঁলোকৰ পৰা আঁতৰি থকাৰ সিদ্ধান্ত লয়।
ইয়াৰ পিছত পাণ্ডৱসকলে য'তেই ভগৱান শিৱৰ সন্ধানত গৈছিল, তাতেই ভগৱান শিৱ অন্তৰ্ধান হৈছিল। অৱশেষত পাণ্ডৱসকলে হিমালয়ৰ পাহাৰত ভগৱান শিৱক দেখিছিল যদিও তাতো মহাদেৱে ম’হৰ ৰূপ ল’লে। ইয়াৰ পিছত যেতিয়া পাণ্ডৱসকলে সেই ম’হটো ধৰিবলৈ চেষ্টা কৰিলে, ঠিক সেই মুহূৰ্ততে ভগৱান শিৱই পাতাললৈ যাবলৈ আৰম্ভ কৰিলে। কিন্তু ভীমে কেনেবাকৈ সেই ম’হটোৰ কুঁজটোত ধৰি মাটিত সোমাই যোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰিলে। তাৰ পিছত, এই কুঁজটো শিৱলিংগৰ আকৃতি লৈ একে ঠাইতে প্ৰতিষ্ঠা লাভ কৰিলে। কোৱা হয় যে পাণ্ডৱসকলে ইয়াত ভগৱান শিৱক পূজা কৰিছিল আৰু ইয়াত সন্তুষ্ট হৈ ভোলেনাথে তেওঁলোকৰ সকলো পাপ ক্ষমা কৰি দিছিল।
