মʼবাইল বিকিৰণ কি ? সাৱধান ! ই মগজুত প্ৰভাৱ পেলায়
লেখক : অপূৰ্ব দাস
আজিৰ ডিজিটেল যুগত মোবাইল ফোন আমাৰ জীৱনশৈলীৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ হৈ পৰিছে। যোগাযোগ হওক, ইণ্টাৰনেট ব্যৱহাৰ হওক বা মনোৰঞ্জন হওক - আমি প্ৰতিটো কামৰ বাবে মোবাইলৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। কিন্তু যি প্ৰযুক্তিয়ে আমাক ইমানবোৰ সুবিধা দিছে, ই আমাৰ স্বাস্থ্যৰ প্ৰতিও ভাবুকি কঢ়িয়াই আনিব পাৰেনে? এই প্ৰশ্নটো বিশেষকৈ "মʼবাইল চলন্ত বিকিৰণ"ৰ সন্দৰ্ভত উত্থাপন হয়। মোবাইল ৰেডিয়চনে সঁচাকৈয়ে আমাৰ মগজুত প্ৰভাৱ পেলায় নেকি? এই বিষয়টো বিতংভাৱে বুজি লওঁ আহক।
চলন্ত বিকিৰণ কি?
মোবাইল ফোন হৈছে ৰেডিঅ’ ফ্ৰিকুৱেন্সি (RF) বিদ্যুৎচুম্বকীয় তৰংগ ব্যৱহাৰ কৰি সংকেত প্ৰেৰণ আৰু গ্ৰহণ কৰা বেতাঁৰ যন্ত্ৰ। এই আৰ এফ বিকিৰণ এক প্ৰকাৰৰ নন-আইয়নাইজিং বিকিৰণ, অৰ্থাৎ ই প্ৰত্যক্ষভাৱে ডি এন এৰ ক্ষতি কৰিব নোৱাৰে, কিন্তু দীৰ্ঘদিন সংস্পৰ্শলৈ আহিলে শৰীৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
আমি যেতিয়া ফোন কৰো, ইণ্টাৰনেট ব্যৱহাৰ কৰো বা এপ চলাওঁ তেতিয়া মোবাইল ফোনটোৱে উচ্চ কম্পাঙ্কত তৰংগ সৃষ্টি কৰি ওচৰৰ টাৱাৰৰ পৰা সংকেত লাভ কৰে। এই তৰংগবোৰ আমাৰ শৰীৰৰ ওচৰত, বিশেষকৈ মগজুৰ ওচৰত বিকিৰণ হিচাপে নিৰ্গত হয় কাৰণ আমি ফোনটো কাণৰ ওচৰত ৰাখি কথা পাতো।
SAR মান কি?
প্ৰতিটো মোবাইলৰ এটা SAR (Specific Absorption Rate) মান থাকে, যিয়ে শৰীৰে কিমান বিকিৰণ শোষণ কৰি আছে সেই কথা কয়। ভাৰতত সৰ্বোচ্চ SAR সীমা ১.৬ W/kg নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। SAR মান যিমান কম হ’ব সিমানেই কম বিকিৰণ আমাৰ শৰীৰত প্ৰৱেশ কৰিব।
তলত দিয়া ক'ডটো টাইপ কৰক:
*#07#
• আপুনি এই ক'ড ডায়েল কৰাৰ লগে লগে, SAR মান পৰ্দাত দেখা পাব।
• ই দুবিধ মান দেখুৱাব পাৰে:
(১) হেড SAR (যেতিয়া আপুনি ফোনটো কাণত ৰাখে)
(২) শৰীৰৰ SAR (যেতিয়া ফোনটো আপোনাৰ পকেটত বা শৰীৰৰ ওচৰত থাকে)
মগজুত চলন্ত বিকিৰণৰ প্ৰভাৱ:
এতিয়া প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় যে এই বিকিৰণে আমাৰ মগজুত প্ৰভাৱ পেলায় নেকি? ইয়াৰ বাবে বহু গৱেষণা আৰু অধ্যয়ন কৰা হৈছে। কিছুমান প্ৰধান সম্ভাৱ্য প্ৰভাৱ হ’ল-
১/ নিউৰনৰ ওপৰত প্ৰভাৱ
যেতিয়া মোবাইলটো কাণত ৰাখি কথা কওঁতে বহু সময় ব্যৱহাৰ কৰা হয় তেতিয়া বিকিৰণ মগজুৰ ওচৰতে থাকে। কিছুমান বৈজ্ঞানিক গৱেষণাৰ মতে ইয়াৰ ফলত মগজুৰ স্নায়ুত সূক্ষ্ম প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে, যেনে-
স্নায়ুৰ কাৰ্য্যকলাপৰ পৰিৱৰ্তন
স্মৃতিশক্তি হ্ৰাস পায়
একাগ্ৰতাত অসুবিধা ইত্যাদি।
২/ টোপনিৰ মানদণ্ডৰ ওপৰত প্ৰভাৱ (Sleep Disturbance) আৰু যৌন শক্তি হ্ৰাস
চলন্ত বিকিৰণে মেলাটনিন হৰম’নৰ উৎপাদনত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। এই হৰম’নে টোপনি নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। ৰাতি মোবাইলৰ অত্যধিক ব্যৱহাৰৰ ফলত অনিদ্ৰা, অস্থিৰতা আৰু ভাগৰুৱা হৈ পৰে আৰু যৌন শক্তিও কমি যাব পাৰে।
৩/ মূৰৰ বিষ আৰু ভাগৰুৱা
কিছুমান মানুহৰ মূৰৰ বিষ, চকুত জ্বলা-পোৰা বা ভাগৰুৱা অনুভৱ কৰে বহু সময় মোবাইলত কথা পতাৰ পিছত। ইয়াৰ কাৰণ বিকিৰণৰ বাবেও হ’ব পাৰে।
৪/ শিশুৰ ওপৰত প্ৰভাৱ
শিশুৰ মগজু আৰু শৰীৰ প্ৰাপ্তবয়স্কৰ তুলনাত অধিক সংবেদনশীল। গতিকে শিশুৰ মোবাইল ব্যৱহাৰৰ পৰা বিকিৰণৰ প্ৰভাৱ অধিক ভয়াৱহ হ’ব পাৰে – যেনে মগজুৰ বিকাশত বাধা, মনোনিৱেশত অসুবিধা ইত্যাদি।
মোবাইল ৰেডিয়চনৰ ফলত কেন্সাৰ হ’ব পাৰেনে ?
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কেন্সাৰ গৱেষণা সংস্থাই (আই এ আৰ চি) ভ্ৰাম্যমাণ বিকিৰণক “সম্ভৱতঃ কাৰ্চিনোজেনিক” শ্ৰেণীত স্থান দিছে। অৰ্থাৎ চলন্ত বিকিৰণৰ ফলত কৰ্কট ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা সম্পূৰ্ণৰূপে নুই কৰিব নোৱাৰি।
চলন্ত বিকিৰণ এৰাই চলাৰ উপায়:
যদিও মোবাইল ফোন সম্পূৰ্ণৰূপে এৰি দিয়া সম্ভৱ নহয়, তথাপিও ইয়াৰ প্ৰভাৱ কমাব পাৰি। ইয়াৰ বাবে তলত দিয়া পৰামৰ্শসমূহ গ্ৰহণ কৰক:
১/ ইয়াৰফোন বা স্পীকাৰ মোড ব্যৱহাৰ কৰক
কলত কথা পাতি থকাৰ সময়ত ফোনটো কাণৰ ওচৰত ৰখাৰ পৰিৱৰ্তে ইয়াৰফোন বা স্পীকাৰ ব্যৱহাৰ কৰক। ইয়াৰ ফলত বিকিৰণে আপোনাৰ মূৰত পোনপটীয়াকৈ আঘাত কৰিব নোৱাৰিব।
২/ ফোনটো মূৰৰ পৰা আঁতৰত ৰাখক
কল সংযোগ নোহোৱালৈকে ফোনটো কাণৰ পৰা আঁতৰত ৰাখক, কাৰণ ইয়াক সংযোগ কৰাৰ সময়ত সৰ্বাধিক বিকিৰণ নিৰ্গত হয়।
৩/ ৰাতি মোবাইলৰ পৰা দূৰত্ব বজাই ৰাখিব লাগে
শুই থকাৰ সময়ত মোবাইলটো আঠুৱাৰ ওচৰত নাৰাখিব। ইয়াক এয়াৰপ্লেন মোডত ৰাখক বা কমেও ১-২ ফুট দূৰত ৰাখক।
৪/ মোবাইল অত্যধিক ব্যৱহাৰ নকৰিব
ভইচ কলৰ পৰিৱৰ্তে টেক্সট মেছেজ বা চেটিং ব্যৱহাৰ কৰক। বেছি সময় মোবাইলত কথা পতা পৰিহাৰ কৰক।
5. SAR মান পৰীক্ষা কৰক
ফোন কিনাৰ সময়ত ইয়াৰ SAR মান পৰীক্ষা কৰক আৰু কম SAR থকা ফোন এটা বাছি লওক।
৬/ ল'ৰা-ছোৱালীক মোবাইল কমকৈ ব্যৱহাৰ কৰিব দিব
সৰু ল’ৰা-ছোৱালীৰ মোবাইল ফোন ব্যৱহাৰ সীমিত কৰক। সিহঁতৰ সুৰক্ষা সৰ্বোচ্চ।
চৰকাৰী আৰু বিশ্বব্যাপী মানদণ্ড:
ভাৰত চৰকাৰে মোবাইল কোম্পানীসমূহৰ বাবে SAR মূল্যৰ সীমা ১.৬ W/kg নিৰ্ধাৰণ কৰিছে। মোবাইল টাৱাৰৰ বাবেও বিকিৰণৰ মানদণ্ড কটকটীয়া কৰা হৈছে। ডব্লিউ এইচ অ’, আই এ আৰ চি, আৰু এফ চি চিৰ দৰে সংস্থাই অহৰহ মোবাইল বিকিৰণৰ ওপৰত অধ্যয়ন কৰি আছে আৰু নিৰ্দেশনা জাৰি কৰি আছে।
চলন্ত বিকিৰণ এক অদৃশ্য বিপদ যিটো আমি আওকাণ কৰো। যদিও এই বিকিৰণে প্ৰত্যক্ষ আৰু তাৎক্ষণিক ক্ষতি নকৰে, কিন্তু দীৰ্ঘদিন আৰু অত্যধিক সংস্পৰ্শৰ বাবে ই আমাৰ মগজু আৰু স্বাস্থ্যৰ ওপৰত বেয়া প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
গতিকে সুষম আৰু নিৰাপদভাৱে মোবাইল ফোন ব্যৱহাৰ কৰাটো বুদ্ধিমানৰ কাম। ইয়াৰফোন ব্যৱহাৰ কৰা, টোপনিৰ সময়ত দূৰত্ব বজাই ৰখা উচিত আৰু শিশুক ইয়াৰ ব্যৱহাৰ কম কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া উচিত – এই সকলোবোৰ সৰু সৰু পদক্ষেপে আমাৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
