কণ্ডম কিয় ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে? ভাৰতত কণ্ডমৰ ইতিহাস আৰু ইয়াৰ ব্যৱহাৰ
( অপূৰ্ব দাস )
আজিৰ সময়ত কণ্ডম এক অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আহিলা যিয়ে অবাঞ্চিত গৰ্ভধাৰণ ৰোধ কৰাই নহয় যৌন সংক্ৰামক ৰোগ (STD)ৰ পৰাও সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে। আধুনিক যুগত পৰিয়াল পৰিকল্পনা, যৌন স্বাস্থ্য আৰু জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণত কণ্ডমে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। কিন্তু আপুনি জানেনে যে কণ্ডমৰ ইতিহাস হাজাৰ হাজাৰ বছৰ পুৰণি? জানো আহক কিয় কণ্ডম ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে, ইয়াৰ ইতিহাস কি, আৰু ভাৰতত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ কেতিয়াৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল।
কণ্ডম কিয় ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে?
১/ অবাঞ্চিত গৰ্ভধাৰণৰ পৰা সুৰক্ষা
কণ্ডমৰ আটাইতকৈ প্ৰধান ব্যৱহাৰ হ’ল অবাঞ্চিত গৰ্ভধাৰণ ৰোধ কৰা। কণ্ডমে এটা সহজ, নিৰাপদ আৰু পাৰ্শ্বক্ৰিয়ামুক্ত বিকল্প প্ৰদান কৰে যেতিয়া দম্পতীহালে নিজৰ পৰিয়াল বৃদ্ধি কৰিবলৈ সাজু নহয়। এই পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰাটো সহজ আৰু আন গৰ্ভনিৰোধক ব্যৱস্থা যেনে বড়ি বা বেজীৰ তুলনাত ইয়াৰ হৰম’নৰ প্ৰভাৱ নাই।
২) যৌন সংক্ৰামক ৰোগ প্ৰতিৰোধ
কণ্ডমৰ আন এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যৱহাৰ হ’ল এইচ আই ভি/এইডছ আৰু গনোৰিয়া, ক্ল’মাইডিয়া, চিফিলিছ, এইচ পি ভি আদি যৌন সংক্ৰামক ৰোগ (এছ টি ডি/এছ টি আই) প্ৰতিৰোধত। কণ্ডম সঠিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিলে ই বহু পৰিমাণে ৰোগ বিয়পি পৰাত বাধা দিয়ে।
৩/ সৰলতা আৰু সুলভতা
কণ্ডম সহজে উপলব্ধ, কম খৰচী আৰু ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ কোনো চিকিৎসা পদ্ধতি বা প্ৰেছক্ৰিপচনৰ প্ৰয়োজন নহয়। পুৰুষ-মহিলা উভয়েই সহজেই সামৰ্থ্য লাভ কৰিব পাৰে।
৪/ কোনো স্থায়ী প্ৰভাৱ নাই
কণ্ডম ব্যৱহাৰ কৰাৰ পিছত শৰীৰৰ ওপৰত কোনো স্থায়ী প্ৰভাৱ নপৰে। যেতিয়া দম্পতীয়ে সন্তান জন্ম দিব বিচাৰে তেতিয়া তেওঁলোকে কেৱল কণ্ডম ব্যৱহাৰ কৰা বন্ধ কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত স্বাভাৱিক প্ৰজনন ক্ষমতা বজাই ৰাখিব পাৰে।
কণ্ডমৰ ইতিহাস:
• প্ৰাচীন কালত
হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি কণ্ডম ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে। ইতিহাসবিদসকলৰ মতে খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত প্ৰাচীন মিচৰীয়াসকলে "লিনেন" কাপোৰ ব্যৱহাৰ কৰি কণ্ডমৰ দৰে সুৰক্ষামূলক আৱৰণ তৈয়াৰ কৰিছিল। মূলতঃ যৌন সংক্ৰামক ৰোগৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, কিয়নো সেই সময়ত গনোৰিয়াৰ দৰে ৰোগ তেতিয়াও প্ৰচলিত আছিল।
• মধ্যযুগীয় যুগ
চতুৰ্দশ আৰু পঞ্চদশ শতিকাত ইউৰোপত প্লেগ আৰু অন্যান্য সংক্ৰামক ৰোগৰ বাবে যৌন ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ গুৰুত্ব বৃদ্ধি পালে। গেব্ৰিয়েল ফেল’পিঅ’ নামৰ এজন ইটালীয় চিকিৎসকে ১৬ শতিকাৰ মাজভাগত লিনেন আহৰ দ্বাৰা (linen) নিৰ্মিত কণ্ডমৰ বৰ্ণনা লিখিছিল। এইটোৱেই প্ৰথম লিখিত অভিলেখ বুলি গণ্য কৰা হয়।
সেই সময়ৰ কণ্ডম আজিৰ তুলনাত অতি অস্বস্তিকৰ আৰু ডাঠ আছিল যদিও এই ধাৰণাটো ক্ৰমান্বয়ে জনপ্ৰিয় হৈ উঠিছিল।
• পশুৰ আৱৰণেৰে তৈয়াৰী কণ্ডম
১৭ আৰু ১৮ শতিকাত ইউৰোপত ভেড়া, ছাগলী বা গাহৰিৰ অন্ত্ৰৰ পৰা তৈয়াৰী কণ্ডম ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এইবোৰ ব্যয়বহুল আছিল, গতিকে ধনী শ্ৰেণীয়েহে এইবোৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। এনে কণ্ডম ধুই পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।
• ৰবৰৰ কণ্ডম
কণ্ডম নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত আটাইতকৈ ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন আহিছিল ১৯ শতিকাত যেতিয়া চাৰ্লছ গুডইয়াৰে ১৮৩৯ চনত ভলকেনাইজড ৰবৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ৰবৰৰ কণ্ডম নিৰ্মাণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল যিবোৰ আগৰ কণ্ডমতকৈ অধিক নমনীয় আৰু ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ উপযোগী আছিল।
• লেটেক্স কণ্ডম
১৯৩০ চনত লেটেক্সৰ বিকাশৰ লগে লগে লেটেক্স কণ্ডম নিৰ্মাণৰ কাম আৰম্ভ হয়। এইবোৰ আছিল পাতল, শক্তিশালী, সস্তীয়া আৰু এবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা কণ্ডম। এই কণ্ডম আজিৰ দিনত বেছিকৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আধুনিক কণ্ডমৰ বিকাশ এই সময়ৰ পৰাই দ্ৰুতগতিত ঘটিছিল।
ভাৰতত কণ্ডম ব্যৱহাৰ :
• স্বাধীনতাৰ আগতে
ভাৰতত কণ্ডমৰ ব্যৱহাৰ ব্ৰিটিছ ঔপনিৱেশিক কালত আৰম্ভ হৈছিল যদিও তেতিয়া ই সামাজিকভাৱে গ্ৰহণযোগ্য নাছিল আৰু কেৱল কিছুমান বিশেষ শ্ৰেণীৰ মাজতে সীমাবদ্ধ আছিল।
• স্বাধীনতাৰ পিছত
১৯৫২ চনত ভাৰতত আৰম্ভ হোৱা ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিয়াল পৰিকল্পনা কাৰ্যসূচী জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণৰ লক্ষ্যৰে বিশ্বৰ প্ৰথম চৰকাৰী কাৰ্যসূচী আছিল। প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত ভাৰতত গৰ্ভনিৰোধক ব্যৱস্থাক প্ৰসাৰিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বহু প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি হৈছিল কাৰণ এই বিষয়টো মুকলিকৈ আলোচনা কৰাটো সমাজত নিষিদ্ধ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল।
• বিনামূলীয়া বিতৰণ
১৯৬৮ চনত ভাৰত চৰকাৰে কণ্ডম বিনামূলীয়াকৈ বিতৰণৰ আঁচনি আৰম্ভ কৰে।
তাৰ পিছত ইয়াৰ নাম ৰখা হৈছিল "NIRODH"। কণ্ডমৰ ব্যৱহাৰ সাধাৰণ জনতাৰ বাবে সুলভ কৰি তোলাৰ বাবে এইটো আছিল এক ঐতিহাসিক পদক্ষেপ। "নিৰোধ" শব্দটোৰ অৰ্থ আছিল "প্ৰতিৰোধ"।
• সজাগতা অভিযান
আশীৰ দশকত যেতিয়া ভাৰতত এইচ আই ভি/এইডছৰ ভাবুকি বৃদ্ধি পাবলৈ ধৰিলে, তেতিয়া কণ্ডমৰ গুৰুত্ব আৰু অধিক ব্যাপক প্ৰচাৰ লাভ কৰিলে। বহু চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী সংস্থাই বৃহৎ পৰিসৰৰ সজাগতা অভিযান আৰম্ভ কৰিছে।
আজি ভাৰতত ঔষধৰ দোকান, চিকিৎসাৰ দোকান, অনলাইন পৰ্টেলত কণ্ডম উপলব্ধ।
• সমাজত পৰিৱৰ্তিত মনোভাৱ
আগতে কণ্ডম ব্যৱহাৰ বা কথা কোৱাটো নিষিদ্ধ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল যদিও আজি নতুন প্ৰজন্মত ইয়াক নিৰাপদ যৌন সম্পৰ্কৰ স্বাভাৱিক অংশ হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
শিক্ষিত শ্ৰেণী, চহৰ অঞ্চল আৰু যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত ইয়াৰ গ্ৰহণযোগ্যতা দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে। তথাপিও ভাৰতৰ গ্ৰাম্য অঞ্চলত এই বিষয়ত অধিক সজাগতা বিয়পোৱাৰ প্ৰয়োজনীয়তা এতিয়াও আছে।
কণ্ডম কেৱল গৰ্ভনিৰোধক পদ্ধতি নহয়, ই যৌন স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰতো অতি ফলপ্ৰসূ ভূমিকা পালন কৰে। ইয়াৰ ইতিহাস হাজাৰ হাজাৰ বছৰ পুৰণি যদিও আধুনিক কণ্ডমে পৰিয়াল পৰিকল্পনা আৰু যৌন ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ ক্ষেত্ৰত এক বিপ্লৱ কঢ়িয়াই আনিছে।
ভাৰততো ইয়াৰ বিষয়ে সজাগতা ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি পাইছে। সঠিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিলে কণ্ডম সস্তীয়া, নিৰাপদ আৰু সুলভ উপায় যিয়ে সমাজৰ বহু সমস্যাৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰে।
আজিৰ সময়ত কণ্ডম ব্যৱহাৰৰ সন্দৰ্ভত শিক্ষা, সজাগতা আৰু ইতিবাচক মনোভাৱৰ প্ৰসাৰ ঘটোৱাটো প্ৰয়োজনীয় যাতে মানুহে নিজৰ যৌন স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি দায়বদ্ধ হৈ এখন সুস্থ সমাজৰ দিশত অৰিহণা যোগায়।
