১৫০০ কেজি নকল পনীৰ জব্দ, যিটো ১১ হাজাৰ লোকে সেৱন কৰিব পাৰিলেহেঁতেন – জানি লওক নকল পনিৰ কি, কেনেকৈ তৈয়াৰ কৰা হয় আৰু ইয়াৰ ক্ষতি কি
( অপূৰ্ব দাস )
শেহতীয়াকৈ নয়দাৰ পৰা এটা চাঞ্চল্যকৰ খবৰ ওলাইছে। স্থানীয় প্ৰশাসন আৰু খাদ্য বিভাগৰ যৌথ অভিযানত জব্দ কৰিছে প্ৰায় ১৫০০ কেজি ভুৱা পনীৰ। কোৱা হৈছে যে এই পনীৰ প্ৰায় ১১ হাজাৰ লোকৰ ব্যৱহাৰযোগ্য আছিল। এই ঘটনাই পুনৰ এই প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছে যে ভুৱা পনীৰ কি, ইয়াক কেনেকৈ তৈয়াৰ কৰা হয় আৰু ইয়াৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কি বিপদজনক প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে।
ভুৱা পনিৰ কি?
নকল পনীৰ হ’ল যিটো প্ৰাকৃতিক গাখীৰৰ পৰা নহয় বৰঞ্চ কৃত্ৰিম বা মিশ্ৰিত বস্তুৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। প্ৰকৃত পনীৰ বনাবলৈ বিশুদ্ধ গাখীৰত দৈ বা ভিনেগাৰ দি চেট কৰা হয় (নেমুৰ ৰসো দিব পাৰে), আনহাতে নকল পনিৰত গাখীৰৰ সলনি কৃত্ৰিম গাখীৰ, ডিটাৰজেণ্ট, ষ্টাৰচ, কৃত্ৰিম চৰ্বি, শোধিত তেল, ইউৰিয়াৰ দৰে বিপজ্জনক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
নকল পনীৰ কেনেকৈ তৈয়াৰ কৰা হয়?
(১) নকল পনীৰ বনোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়াত তলত দিয়া উপাদানসমূহ জড়িত হ’ব পাৰে:
(২) কৃত্ৰিম গাখীৰঃ নকল গাখীৰ তৈয়াৰ কৰিবলৈ ইউৰিয়া, ডিটাৰজেন্ট, শোধিত তেল, চেনি, পানীৰ দ্ৰৱ প্ৰস্তুত কৰা হয়।
(৩) ষ্টাৰচ আৰু ৰিফাইন অইলঃ গাখীৰৰ নামত ষ্টাৰচ আৰু ৰিফাইন অইল গৰম কৰি কঠিন কৰি লোৱা হয়। ইয়াত বগা ৰং আৰু সুগন্ধি যোগ কৰি প্ৰকৃত পানীৰ দৰে দেখা যায়।
(৪) কষ্টিক চোডা আৰু ইউৰিয়াঃ কেতিয়াবা কষ্টিক চোডা আৰু ইউৰিয়া আদি উদ্যোগিক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ মিহলাই পানীৰ বগা আৰু ডাঠতা বৃদ্ধি কৰা হয়।
(৫) ফৰ্মেলিন (Formalin): পনীৰ সোনকালে নষ্ট নহ’বলৈ ইয়াক মিহলাই দিয়া হয়, যিটো মাৰাত্মক ৰাসায়নিক আৰু সাধাৰণতে মৃতদেহ সংৰক্ষণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
ভুৱা paneer কেনেকৈ চিনাক্ত কৰিব?
(১) যদি আপুনি ভুৱা আৰু প্ৰকৃত paneer ৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰিব বিচাৰে তেন্তে ঘৰতে বনোৱা কিছুমান পদ্ধতি চেষ্টা কৰিব পাৰে:
(২) গোন্ধ: প্ৰকৃত পানীৰ গাখীৰৰ দৰে মৃদু গোন্ধ ওলায়, আনহাতে নকল পানীৰ কেতিয়াবা ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ গোন্ধ ওলায়।
(৩) উতলাই চাব: প্ৰকৃত পনীৰ পানীত উতলালে ভাঙিবলৈ আৰম্ভ কৰে আনহাতে নকল পনীৰ স্বাভাৱিক হৈ থাকে বা কঠিন হৈ পৰে।
(৪) আয়’ডিন পৰীক্ষাঃ পনীৰ এটুকুৰা লৈ তাত আয়’ডিন লগাওক। যদি ৰং নীলা হয় তেন্তে বুজিব যে ইয়াত ষ্টাৰচ আছে, অৰ্থাৎ পনীৰ নকল।
(৫) টেক্সচাৰ আৰু টেষ্ট: প্ৰকৃত পনীৰ কোমল আৰু মুখত সহজে গলি যায়, আনহাতে নকল পনীৰ ৰবৰৰ দৰে আৰু ৰুচিহীন।
• নকল পনীৰ খোৱাৰ অসুবিধা
(১) ভুৱা পনীৰ কেৱল প্ৰৱঞ্চনাই নহয় স্বাস্থ্যৰ প্ৰতিও এক ভয়াৱহ ভাবুকি। ইয়াৰ সেৱনে বহুতো ৰোগৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে:
(২) অন্ত্ৰ আৰু পেটৰ ৰোগঃ নকল পনীৰত থকা ৰাসায়নিক পদাৰ্থই পাচনতন্ত্ৰৰ ক্ষতি কৰে, যাৰ ফলত পেটৰ বিষ, ডায়েৰিয়া, গেছ, আলচাৰ আদি সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
(৩) খাদ্য বিষক্ৰিয়াঃ দূষিত উপাদানৰ পৰা তৈয়াৰী পানিৰে শৰীৰত বিষৰ দৰে কাম কৰে আৰু লগে লগে খাদ্য বিষক্ৰিয়াৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
(৪) যকৃত আৰু বৃক্কৰ ক্ষতিঃ ইউৰিয়া আৰু ডিটাৰজেন্টৰ দৰে ৰাসায়নিক পদাৰ্থ সেৱন কৰিলে যকৃত আৰু বৃক্কত বেয়া প্ৰভাৱ পৰে আৰু ক্ৰমান্বয়ে এই অংগসমূহৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে।
(৫) কৰ্কট ৰোগৰ আশংকাঃ ফৰ্মেলিনৰ দৰে পদাৰ্থ বিশেষকৈ দীৰ্ঘদিন ধৰি সেৱন কৰিলে কেন্সাৰ ৰোগ হ’ব পাৰে।
(৬) শিশু আৰু বৃদ্ধৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ শিশু আৰু বৃদ্ধৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা দুৰ্বল। তেনে ক্ষেত্ৰত নকল পনীৰ তেওঁলোকৰ বাবে মাৰাত্মক হ’ব পাৰে।
(৭) ছাল আৰু এলাৰ্জীঃ বহু সময়ত নকল পনীৰ খালে ছালৰ প্ৰতিক্ৰিয়া যেনে ফোহা, এলাৰ্জী, খজুৱতি আদিৰ সৃষ্টি হয়।
মানুহে কিয় ভুৱা পনীৰ বনায়?
(১) লাভালাভ: গাখীৰ ব্যয়বহুল, আনহাতে ৰাসায়নিক পদাৰ্থ আৰু ষ্টাৰচ সস্তা। এনে পৰিস্থিতিত ব্যৱসায়ীসকলে কম খৰচত অধিক পনীৰ তৈয়াৰ কৰে।
(২) সচেতনতাৰ অভাৱ: ভুৱা পনীৰ কেনেকৈ চিনাক্ত কৰিব পাৰি আৰু ইয়াৰ ক্ষতি কি হ’ব সেই বিষয়ে বহুতে নাজানে।
(৩) দুৰ্বল নিৰীক্ষণ: বহু সময়ত স্থানীয় প্ৰশাসন আৰু খাদ্য পৰিদৰ্শনৰ অৱহেলাৰ বাবে এই ব্যৱসায় গঢ়ি উঠে।
কি কৰা উচিত?
(১) কঠোৰ আইন আৰু ব্যৱস্থাঃ ভুৱা পনীৰ বনোৱা সকলৰ বিৰুদ্ধে কঠোৰ শাস্তি আৰু জৰিমনা বিহিব লাগে।
(২) জনসচেতনতাঃ সংবাদ মাধ্যম আৰু বিদ্যালয়ৰ জৰিয়তে মিশ্ৰিত খাদ্যৰ ফলত হোৱা ক্ষতিৰ বিষয়ে মানুহক জনাব লাগে।
(৩) ঘৰুৱা পৰীক্ষা গ্ৰহণ কৰকঃ পনীৰৰ গুণগত মান চিনাক্ত কৰিবলৈ প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰৰ বিষয়ে সচেতন হ’ব লাগে।
(৪) স্থানীয় দুগ্ধজাত সামগ্ৰীৰ পৰা কিনিব: কেৱল সুপৰিচিত ব্ৰেণ্ড বা বিশ্বাসযোগ্য গাখীৰ বিক্ৰেতাৰ পৰাহে পনীৰ কিনিব।
নয়ডাত ধৰা পৰা ভুৱা পনীৰে আমাৰ খাদ্যত কিমান মিশ্ৰণ সংঘটিত হৈছে তাৰ এক গুৰুতৰ সতৰ্কবাণী। আমি আৰু আমাৰ পৰিয়াল যাতে সুৰক্ষিত হৈ থাকে তাৰ বাবে আমি সজাগ হোৱাটো প্ৰয়োজন। সস্তীয়াৰ সন্ধানত স্বাস্থ্যৰ লগত আপোচ নকৰিব, আৰু সদায় সজাগ হওক আৰু বাস্তৱ আৰু ভুৱাৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰিবলৈ শিকক।
যদি আপুনি এই তথ্য উপযোগী বুলি ভাবে তেন্তে আনৰ লগত শ্বেয়াৰ কৰক যাতে অধিক সংখ্যক লোকে ভুৱা খাদ্য সামগ্ৰীৰ পৰা আঁতৰি থাকিব পাৰে।
Vegetarian Jelly Powder ব্যৱহাৰ কৰিও পনীৰ তৈয়াৰ কৰিব পাৰি। এই পাউডাৰে পানী বা যিকোনো ৰস jelly কৰিব পাৰে। যিহেতু ইয়াক খোৱাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয় সেয়েহে ইমান ক্ষতিকাৰক নহ'য়।