চিৰি বগালে, খোজ কাঢ়িলে বা সাধাৰণ দৌৰ লগালে উশাহ লোৱাত কষ্ট পায় নেকি ? কি কাৰণত হ'ব পাৰে জানিবলৈ পঢ়িব।
( অপূৰ্ব দাস )
আজিৰ দ্ৰুতগতিত চলি থকা জীৱনত মানুহে প্ৰায়ে ভাগৰুৱা, দুৰ্বলতা বা উশাহ লোৱাত কষ্ট পোৱাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে। চিৰি বগাই গ'লে , কেইমিটাৰমান খোজ কাঢ়িলে, বা লঘু কাম কৰিলে যেতিয়া উশাহ-নিশাহ দ্ৰুত হয়, তেতিয়া বেছিভাগ মানুহেই ইয়াক স্বাভাৱিক বুলি গণ্য কৰে। তেওঁলোকে ভাবে যে ইয়াৰ কাৰণ হৈছে ফিটনেছ বেয়া বা বয়স বৃদ্ধি। কিন্তু যদি এই অৱস্থা বাৰে বাৰে দেখা দিয়ে, তেন্তে ইয়াক আওকাণ কৰাটো বিপদজনক হ’ব পাৰে। কাৰণ কম পৰিশ্ৰম কৰোঁতে উশাহ লোৱাত কষ্ট পোৱাটোও গুৰুতৰ ৰোগৰ লক্ষণ হ’ব পাৰে।
আচলতে উশাহ-নিশাহ কষ্ট পোৱাৰ অৰ্থ হ’ল আপোনাৰ হাওঁফাওঁ বা হৃদযন্ত্ৰই শৰীৰলৈ পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ অক্সিজেন যোগান ধৰা নাই। শৰীৰে কম পৰিমাণে অক্সিজেন লাভ কৰিলে অংগবোৰে প্ৰয়োজনীয় শক্তি নাপায় আৰু শৰীৰ ভাগৰুৱা, মূৰ ঘূৰোৱা বা দুৰ্বল অনুভৱ হয়। এই অৱস্থাৰ গুৰুতৰ অন্তৰ্নিহিত কাৰণসমূহ অন্বেষণ কৰোঁ আহক—
(১) হৃদৰোগ
উশাহ-নিশাহৰ কষ্টৰ আটাইতকৈ সাধাৰণ কাৰণ হৃদযন্ত্ৰৰ বিকলতা বা হৃদৰোগ হ’ব পাৰে। যেতিয়া হৃদযন্ত্ৰই তেজ সঠিকভাৱে পাম্প কৰিব নোৱাৰে তেতিয়া অক্সিজেনৰ পৰিবহন কমি যায়। ইয়াৰ ফলত সাধাৰণ পৰিশ্ৰম কৰিলেও ভাগৰুৱা বা উশাহ লোৱাত কষ্ট হয়।
মূল লক্ষণসমূহ:
• চিৰি বগাওঁতে বা দ্ৰুতগতিত খোজ কঢ়াৰ সময়ত লগে লগে উশাহ লোৱাত কষ্ট পোৱা
• বুকুৰ বিষ বা গধুৰতা
• ভৰিৰ গোৰোহাত বিষ বা ভৰি ফুলা
• ৰাতি শুই থকাৰ সময়ত উশাহ লোৱাত অসুবিধা
• সঘনাই ভাগৰুৱা বা দুৰ্বলতা অনুভৱ কৰা
এনেকুৱা কিয় হয় ?
হৃদযন্ত্ৰৰ ধমনীত ব্লক হোৱা, উচ্চ ৰক্তচাপ, মেদবহুলতা, বা উচ্চ কলেষ্টেৰলৰ মাত্ৰা এই সকলোবোৰেই হৃদযন্ত্ৰৰ কাৰ্য্যকলাপত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। ফলত শৰীৰত অক্সিজেনৰ অভাৱ হয়, যাৰ ফলত উশাহ-নিশাহৰ কষ্ট হয়।
কি কৰিব লাগে ?
• হৃদযন্ত্ৰৰ পৰীক্ষা কৰক (ECG, Echo, তেজৰ পৰীক্ষা আদি)
• তেল, ঘিউ, জাংক ফুড পৰিহাৰ কৰক
• দৈনিক ৩০ মিনিট লঘু খোজ কাঢ়িব লাগে
• মানসিক চাপ পৰিহাৰ কৰক আৰু পৰ্যাপ্ত পৰিমাণে টোপনি লওক
• চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি নিয়মীয়াকৈ পৰীক্ষা কৰাব লাগে।
(২) ৰক্তহীনতা
ৰক্তহীনতা মানে শৰীৰত হিম’গ্লবিনৰ অভাৱ, যিয়ে অংগসমূহলৈ অক্সিজেন পৰিবহণ কৰাত সহায় কৰে। যেতিয়া হিম’গ্লবিনৰ মাত্ৰা কমি যায় তেতিয়া অক্সিজেনৰ মাত্ৰা কমি যায় আৰু শৰীৰত ভাগৰুৱা, মূৰ ঘূৰোৱা, উশাহ লোৱাত কষ্ট পোৱা আদি লক্ষণ দেখাবলৈ আৰম্ভ কৰে।
মূল লক্ষণসমূহ:
• কম পৰিশ্ৰম কৰিলেও উশাহ লোৱাত কষ্ট পোৱা
• শৰীৰৰ দুৰ্বলতা বা অলসতা
• মূৰ ঘূৰোৱা বা মূৰৰ বিষ
• ছাল শেঁতা পৰা বা হালধীয়া হোৱা
• হাত ভৰি ঠাণ্ডা পৰা, হাত-ভৰিৰ জিনজিননি
এনেকুৱা কিয় হয় ?
আইৰণৰ অভাৱ, ভিটামিন বি ১২ বা ফলিক এচিডৰ অভাৱ, বা তেজ কমি যোৱা (যেনে ঋতুস্ৰাৱ বা আঘাতৰ সময়ত)ৰ ফলত ৰক্তহীনতা হয়। জণ্ডিছ বা লিভাৰৰ ৰোগ হ'লেও এনে হ'য়।
কি কৰিব লাগে ?
• খাদ্যত আইৰণ আৰু ফলিক এচিড সমৃদ্ধ খাদ্য যেনে কল, বুট, ডালিম, মচুৰ দাইল, গুড়, কিচমিচ আদি অন্তৰ্ভুক্ত কৰক।
• চিকিৎসকৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰি আইৰণৰ পৰিপূৰক গ্ৰহণ কৰক।
• খাদ্যৰ লগত নেমুৰ ৰস খালে আইৰণ শোষণ বৃদ্ধি পায়।
• ৰক্তহীনতা নিশ্চিত কৰিবলৈ তেজৰ পৰীক্ষা নিশ্চিতভাৱে কৰিব লাগে।
(৩) হাঁপানী
হাঁপানী হ’ল শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত ৰোগ, য’ত হাওঁফাওঁৰ বায়ুপথ সংকীৰ্ণ হৈ উশাহ-নিশাহ লোৱাত অসুবিধা হয়। এই অৱস্থা শিশু আৰু প্ৰাপ্তবয়স্ক উভয়কে আক্ৰান্ত কৰিব পাৰে আৰু প্ৰায়ে ধূলি, ধোঁৱা, ঠাণ্ডা বতাহ বা এলাৰ্জীৰ ফলত ইয়াৰ অৱস্থা আৰু বেছি বেয়া হয়।
মূল লক্ষণসমূহ:
• সঘনাই কাহ, বিশেষকৈ ৰাতি বা ৰাতিপুৱা
• বুকুখনত হেঁচা অনুভৱ হোৱা
• উশাহ লোৱাত অসুবিধা
• লঘু কাম কৰিলেও ভাগৰুৱা অনুভৱ কৰা
এনেকুৱা কিয় হয় ?
বায়ু প্ৰদূষণ, ধূমপান, এলাৰ্জী বা জিনীয় কাৰণত হাঁপানী ৰোগ হয়। ই হাওঁফাওঁৰ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰে, যাৰ ফলত শৰীৰে পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ অক্সিজেন লাভ কৰাত বাধা দিয়ে।
কি কৰিব লাগে ?
• এলাৰ্জেন (ধূলি, ধোঁৱা, সুগন্ধি আদি)ৰ পৰা আঁতৰি থাকিব লাগে।
• চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ মতে ইনহেলাৰ বা ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰক।
• নিয়মিতভাৱে যোগ আৰু প্ৰাণায়াম (বিশেষকৈ অনুলোম-ভিলোম) অনুশীলন কৰক।
• সুষম খাদ্য খোৱা আৰু প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী খোৱা উচিত।
(৪) ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ (COPD)
চি অ’ পি ডি বা ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ হৈছে হাওঁফাওঁৰ দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগ। ইয়াৰ ফলত প্ৰদাহ আৰু বায়ুপথ বন্ধ হৈ পৰে, যাৰ ফলত বায়ু প্ৰবাহ কমি যায়। ধূমপান বা দীৰ্ঘদিন ধৰি প্ৰদূষিত বায়ুৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাটোৱেই ইয়াৰ মূল কাৰণ।
মূল লক্ষণসমূহ:
• সদায় কাহ
• উশাহ লোৱাত অসুবিধা
• কম পৰিশ্ৰম কৰিলে উশাহ লোৱাত কষ্ট পোৱা
• শ্লেষ্মা উৎপাদন
• ৰাতিপুৱা বুকুত গধুৰ অনুভৱ হোৱা ইত্যাদি।
কিয় এনেকুৱা হয় ?
ধঁপাত সেৱন, ধূমপান, কাৰখানাৰ ধোঁৱা, প্ৰদূষণ আদিয়ে হাওঁফাওঁৰ ক্ষতি কৰে। লাহে লাহে হাওঁফাওঁৰ বায়ুপথ সংকীৰ্ণ হৈ অক্সিজেনৰ প্ৰবাহ বাধাগ্ৰস্ত হৈ পৰে। কিছুমান বেক্টেৰিয়া বা ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণো হ'ব পাৰে।
কি কৰিব লাগে ?
• লগে লগে ধূমপান বন্ধ কৰক
• প্ৰদূষিত বা ধূলিময় পৰিৱেশত মাস্ক পৰিধান কৰিব লাগে
• হাওঁফাওঁৰ কাৰ্য্যক্ষমতা পৰীক্ষা কৰক (স্পাইৰ’মেট্ৰি পৰীক্ষা)
• চিকিৎসকৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰি ঔষধ বা ইনহেলাৰ ব্যৱহাৰ কৰক
• ঘৰতে সঠিক বায়ু চলাচল বজাই ৰাখিব লাগে
◽অন্যান্য সম্ভাৱ্য কাৰণসমূহ:
• মেদবহুলতা বা শাৰীৰিক নিষ্ক্ৰিয়তা
• থাইৰয়ডৰ ভাৰসাম্যহীনতা
• হাওঁফাওঁৰ সংক্ৰমণ বা নিউমোনিয়া
• উদ্বেগ বা মানসিক আক্ৰমণ
• কোভিড-১৯ বা আন ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণৰ পিছত হাওঁফাওঁ দুৰ্বল হোৱা
◽যদি আপুনি উশাহ লোৱাত কষ্ট অনুভৱ কৰে তেন্তে কি কৰিব?
যদি আপুনি সঘনাই উশাহ লোৱাত কষ্ট অনুভৱ কৰে তেন্তে ইয়াক গুৰুত্বসহকাৰে লওক। প্ৰথম কিছুমান পদক্ষেপ:
• তৎক্ষণাত চিকিৎসকৰ দ্বাৰা পৰীক্ষা কৰাব লাগে।
• ৰক্তচাপ, চুগাৰ, হিম’গ্লবিন পৰীক্ষা কৰাব লাগে।
• হাওঁফাওঁৰ কাৰ্য্যক্ষমতা পৰীক্ষা (এক্স-ৰে বা চিটি স্কেন) কৰাব লাগে।
• নিয়মিতভাৱে ব্যায়াম কৰক আৰু যোগাসন কৰক, কিন্তু চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাৰ পিছতহে।
• সেউজীয়া শাক-পাচলি, ফল-মূল, প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানীকে ধৰি পুষ্টিকৰ খাদ্য গ্ৰহণ কৰক।
