আজিৰে পৰা অসমত অম্বুবাচী মেলা। কামাখ্যালৈ যোৱা সম্পূৰ্ণ নীতি-নিয়ম জানিবলৈ পঢ়িব।
অপূৰ্ব দাস || 22 June 2025
অসম ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত অৱস্থিত চহকী সাংস্কৃতিক আৰু ধৰ্মীয় ঐতিহ্যৰে ভৰা এখন ৰাজ্য। ইয়াত অনুষ্ঠিত হোৱা উৎসৱ আৰু মেলাসমূহ এই অঞ্চলৰ বৈচিত্ৰ্য, বিশ্বাস আৰু পৰম্পৰাৰ এক আচৰিত সংগম। তেনে এখন বিখ্যাত আৰু বিশেষ মেলা হ'ল - অম্বুবাচী মেলা, যিখন প্ৰতি বছৰে জুন মাহত অসমৰ গুৱাহাটীৰ কামাখ্যা মন্দিৰত অনুষ্ঠিত হয়। এই মেলাত ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক আৰু আধ্যাত্মিক অভিজ্ঞতা লাভ কৰা হয়।
অম্বুবাশী মেলাৰ গুৰুত্বঃ
অম্বুবাচী মেলাক ধৰিত্ৰী ঋতুমতী হোৱাও বুলিও কোৱা হয়। এই মেলাখন শক্তিৰ অধিষ্ঠাত্ৰী দেৱী মাতা কামাখ্যা দেৱীৰ নামত উচৰ্গা কৰা হয়। বিশ্বাস মতে এই সময়ত কামাখ্যা দেৱী ঋতুস্ৰাৱত থাকে আৰু ইয়াৰ বাবে মন্দিৰৰ মূল দুৱাৰখন তিনিদিন ধৰি বন্ধ হৈ থাকে। এই সময়ছোৱাক 'অম্বু বাচী' বুলি কোৱা হয়, যাৰ অৰ্থ - "ভূমি শুদ্ধিকৰণৰ আগৰ অৱস্থা"।
ধৰ্মীয় বিশ্বাস আৰু প্ৰতীকবাদঃ
অম্বু বাচী উৎসৱৰ আঁৰত গভীৰ আধ্যাত্মিক অনুভূতি আছে। হিন্দু বিশ্বাস অনুসৰি কামাখ্যা দেৱীক পৃথিৱী মাতৃৰ ৰূপ বুলি গণ্য কৰা হয়, আৰু এই উৎসৱৰ সময়ত পৃথিৱী মাতৃ ঋতুস্ৰাৱৰ অৱস্থাত থকা বুলি বিশ্বাস কৰা হয়। ইয়াৰ কাৰণে এই সময়ত কোনো ধৰ্মীয় ৰীতি-নীতি, পূজা, কৃষি কৰ্ম, বিবাহৰ দৰে শুভ কাম কৰা নহয়।
এই সময়ত মন্দিৰৰ দুৱাৰ বন্ধ কৰি ৰখা হয় আৰু ইয়াক জিৰণি ল’বলৈ এৰি দিয়া হয়। ভক্তসকলে এই সময়ত মন্দিৰৰ বাহিৰত সাধনা আৰু ভক্তি কৰে। তিনিদিনৰ মূৰত মন্দিৰৰ দুৱাৰ খোলে যাক "মহাভিষেক" বুলি কোৱা হয় আৰু সেইদিনা হাজাৰ হাজাৰ ভক্তই দৰ্শনৰ বাবে সমবেত হয়।
তীৰ্থযাত্ৰীৰ ভিৰ আৰু সন্তসকলৰ উপস্থিতিঃ
অম্বু বাচী মেলাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ আকৰ্ষণ হ’ল ইয়াত সমবেত হোৱা তীৰ্থযাত্ৰীৰ বিপুল ভিৰ। এই পবিত্ৰ উৎসৱ উপলক্ষে কামাখ্যা মন্দিৰত কেৱল অসম বা ভাৰতৰ অন্যান্য প্ৰান্তৰ নহয়, নেপাল, বাংলাদেশ, তিব্বত আদি দেশৰ সাধু, সন্ত, তান্ত্ৰিক আৰু ভক্তসকলেও কামাখ্যা মন্দিৰত উপস্থিত থাকে।
বিশেষকৈ "তন্ত্ৰিক সাধনা"ৰ বাবে এই মেলাখন অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি গণ্য কৰা হয়। অসমৰ এই অঞ্চলটো অতীজৰে পৰা তান্ত্ৰিক পৰম্পৰাৰ কেন্দ্ৰবিন্দু। কামাখ্যা দেৱী আৰু শিৱ ভৈৰৱ নাথক তন্ত্ৰ সাধনাৰ অধ্যক্ষ দেৱতা হিচাপে পূজা কৰা হয়। আঘোৰী, নগা সাধু, কপালিকা আৰু বিভিন্ন পন্থাৰ সাধকসকলে ইয়াত সমবেত হৈ বিশেষ নিশা সাধনা কৰে।
• কামাখ্যা মন্দিৰ - শক্তিৰ পীঠঃ
অসমৰ ৰাজধানী গুৱাহাটীৰ পৰা কেইকিলোমিটাৰমান দূৰত নীলকান্ত বা নীলাচল পৰ্বতত অৱস্থিত কামাখ্যা মন্দিৰ। দেশৰ ৫১ খন শক্তি পীঠৰ ভিতৰত এই মন্দিৰটো অন্যতম প্ৰধান শক্তি পীঠ। কোৱা হয় যে যেতিয়া ভগৱান শিৱই মাতা সতীৰ মৃতদেহ লৈ আকাশত ঘূৰি ফুৰিছিল তেতিয়া ভগৱান বিষ্ণুৱে নিজৰ চক্ৰেৰে সতীৰ শৰীৰটো টুকুৰা টুকুৰ কৰি কাটিছিল। মাতৃৰ যোনি কামাখ্যাত পৰিল, সেইবাবেই ইয়াক অত্যন্ত পবিত্ৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। "কামা" অৰ্থাৎ কাম বা যোনি অংশ।
কামাখ্যা মন্দিৰৰ স্থাপত্যও চাবলগীয়া। মন্দিৰৰ গম্বুজ আকৃতিত শিখৰ আৰু সুন্দৰ শিল্পকৰ্মৰে সজোৱা হৈছে, যিটো অসমীয়া স্থাপত্য শৈলীৰ এক সুন্দৰ নিদৰ্শন।
• ন্যায্য সংগঠন আৰু কাৰ্য্যকলাপ
অম্বু বাছি মেলা কেৱল ধৰ্মীয় ৰীতি-নীতিতে সীমাবদ্ধ নহয় যদিও ই এক সাংস্কৃতিক উৎসৱত পৰিণত হৈছে। মেলাৰ চৌহদ আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে শ শ দোকানে শাৰী পাতিছে। স্থানীয় শিপিনীসকলে তেওঁলোকৰ হস্তশিল্প, বাঁহ আৰু কাঠৰ সামগ্ৰী, পৰম্পৰাগত সাজ-পোছাক আৰু খাদ্য সামগ্ৰী বিক্ৰী কৰে।
লগতে লোকগীত, নৃত্য আৰু পৰম্পৰাগত নাটকৰো আয়োজন কৰা হয়। এই মেলাখনে অসমৰ পৰম্পৰাগত সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যক চাবলৈ আৰু জানিবলৈ এক সোণালী সুযোগ প্ৰদান কৰে।
পূজা পদ্ধতি আৰু প্ৰসাদঃ
তিনিদিনৰ পিছত যেতিয়া মন্দিৰৰ দুৱাৰখন খোল খায়, তেতিয়া ইয়াক "প্ৰসাদ বিতৰণ"ৰে উদযাপন কৰা হয়। ইয়াত বিশেষ প্ৰসাদ "ৰক্তবৰ্ণ বস্ত্ৰ", যাক দেৱীৰ ঋতুস্ৰাৱৰ প্ৰতীক বুলি গণ্য কৰা হয়। এই ৰঙা ৰঙৰ কাপোৰ তীৰ্থযাত্ৰীসকলক দিয়া হয়, যিখন তেওঁলোকে নিজৰ ঘৰত অতি শ্ৰদ্ধাৰে ৰাখে।
এই প্ৰসাদক অত্যন্ত অলৌকিক আৰু শুভ বুলি গণ্য কৰা হয়, যিয়ে জীৱনত সুখ, সমৃদ্ধি আৰু নিৰাপত্তা প্ৰদান কৰে।
• কামাখ্যা মন্দিৰলৈ কেনেকৈ যাব পাৰি?
গুৱাহাটী ৰেলৱে ষ্টেচনৰ পৰা প্ৰায় ৮ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত কামাখ্যা মন্দিৰ। নিকটতম বিমানবন্দৰটো হৈছে জনপ্ৰিয় গোপীনাথ বৰদলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ (গুৱাহাটী বিমানবন্দৰ), যিটো প্ৰায় ২০ কিলোমিটাৰ দূৰত। ইয়াৰ পৰা টেক্সি, বাছ আৰু স্থানীয় পৰিবহণ সহজে উপলব্ধ।
মেলাৰ সময়ত অসম চৰকাৰ আৰু স্থানীয় প্ৰশাসনে বিশেষ ব্যৱস্থা কৰে যাতে যাত্ৰীসকলে কোনো ধৰণৰ অসুবিধাৰ সন্মুখীন নহয়।
• পৰিবেশ আৰু পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব
যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা অম্বু বাচী মেলাৰ সময়ত পৰিৱেশ সুৰক্ষা আৰু পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। প্লাষ্টিকৰ ব্যৱহাৰক নিৰুৎসাহিত কৰা হৈছে আৰু জৈৱিক আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাক প্ৰসাৰিত কৰা হৈছে। স্বেচ্ছাসেৱকৰ এটা দল মন্দিৰ প্ৰশাসনে নিয়োগ কৰে যিয়ে পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা আৰু শৃংখলা বজাই ৰাখে।
• আধ্যাত্মিকতা আৰু বিশ্বাসৰ আচৰিত সংগম:
অম্বু বাচী মেলা কেৱল ধৰ্মীয় উৎসৱ নহয়, ই আধ্যাত্মিক জাগৰণ, নাৰী সবলীকৰণ, আৰু প্ৰাকৃতিক প্ৰক্ৰিয়াৰ প্ৰতি সন্মানৰ প্ৰতীক। এই মেলাত সমাজত প্ৰায়ে নাৰীৰ নিষিদ্ধ বা চুৱা বুলি গণ্য কৰা দেৱীৰ এটা ৰূপক সন্মান জনোৱা হয়, যিতো হৈছে ঋতুস্ৰাৱ। প্ৰকৃতি, নাৰীত্ব আৰু আধ্যাত্মিকতাৰ গভীৰ সংযোগক উজ্জ্বল কৰি তোলা এনে এক উদাহৰণ এই উৎসৱ।
ধৰ্ম, সংস্কৃতি, পৰম্পৰা আৰু নাৰী সবলীকৰণৰ জীৱন্ত নিদৰ্শন হিচাপে পৰিগণিত হৈছে অসমৰ অম্বু বাচী মেলা। এই মেলাই আমাক শিকাইছে যে শাৰীৰিক হওক বা আধ্যাত্মিক হওক, প্ৰতিটো প্ৰাকৃতিক প্ৰক্ৰিয়া পবিত্ৰ আৰু শ্ৰদ্ধাৰ। এই উৎসৱৰ আধ্যাত্মিকতা আৰু ভৱিষ্যৎ সাক্ষী হ’বলৈ প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে জীৱনত এবাৰ কামাখ্যা মন্দিৰলৈ যাব লাগে।
👉 যাতায়তৰ প্ৰধান নিষেধাজ্ঞাসমূহ হ’ল-
কামাখ্যাৰ পাদদেশলৈ নিষিদ্ধ প্ৰৱেশ:
• জিলা প্ৰশাসনে জাৰি কৰা বৈধ পাছ থকা বাহনসমূহহে কামাখ্যা মন্দিৰৰ দিশে যাব পাৰিব।
• জৰুৰীকালীন সেৱা যেনে এম্বুলেন্স, অগ্নিনিৰ্বাপক বাহিনীৰ গাড়ী আৰু অক্সিজেন চিলিণ্ডাৰ কঢ়িয়াই অনা বাহন এই নিষেধাজ্ঞাৰ পৰা ৰেহাই দিয়া হ’ব।
• নিষিদ্ধ ফেৰী গাড়ীৰ কাৰ্য্যকলাপ:
ফেৰী গাড়ীৰ পাছ থকা বাহনসমূহ সন্ধিয়া ৫ বজাৰ পৰা ১০ বজালৈহে চলাচল কৰিব পাৰিব।
👉 পাণ্ডু বন্দৰ পথ:
এই পথটো এতিয়া কেৱল জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতিত ব্যৱহাৰৰ বাবে সংৰক্ষিত কৰা হ’ব। ইয়াত নিয়মীয়াকৈ ফেৰী গাড়ীৰ চলাচল নিষিদ্ধ কৰা হ’ব।
👉 তীৰ্থযাত্ৰীসকলৰ বাবে পথ সলনি:
জালুকবাৰীৰ পৰা অহা ভক্তই নীলাচল উৰণীয়া সেতুৰ চাৰ্ভিচ লেন ব্যৱহাৰ কৰি এন এফ ৰেলৱে মুখ্য কাৰ্যালয়ৰ ৩ নং গেটৰ ওচৰত তীৰ্থযাত্ৰীক নমাই আনি আদাবাৰী বাছ ষ্টেণ্ড বা বৰিপাৰা ফিল্ডলৈ উভতি আহি গাড়ীখন ৰখাব লাগিব।
ভৰলুমুখ ফালৰ পৰা অহা ভক্তসকলে নীলাচল ফ্লাই অভাৰৰ চাৰ্ভিচ লেনেৰে খোজ কাঢ়ি গৈ ৪ নং ৰেলৱে গেটৰ সমীপত যাত্ৰী নমাই দিব লাগিব।
🚌 বাছ চলোৱাৰ নিৰ্দেশনা:
সকলো ASTC, চিটি আৰু ব্যক্তিগত বাছ কেৱল নীলাচল উৰণীয়া সেতুতে চলাচল কৰিব।
উৰণীয়া সেতুৰ শেষত কোনো বাছে যাত্ৰী নমাই দিব নোৱাৰিব।
🅿️ নিৰ্দিষ্ট পাৰ্কিং জ'ন:
আদাবাৰী বাছ ষ্টেণ্ড, বৰিপাৰা ফিল্ড, এ এছ টি চি মাচখোৱা বা সোণাৰাম হাইস্কুল ফিল্ডত দুচকীয়া বাহন, লঘু আৰু গধুৰ বাহন ৰখাবলৈ তীৰ্থযাত্ৰীক পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে।
🚫 পথৰ কাষত পাৰ্কিং সম্পূৰ্ণ নিষেধাজ্ঞা:
পাণ্ডু বন্দৰ পথ, বৰাবাজাৰ পথ, ভৰলুমুখ লিফ্ট কৰিডৰ, ডি.জি. ৰোড আৰু নীলাচল ফ্লাইঅভাৰত পাৰ্কিং নিষেধাজ্ঞা।
🚛 বাণিজ্যিক বাহনৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা:
পুৱা ৫ বজাৰ পৰা নিশা ১১ বজালৈ এম জি ৰোড, এ টি ৰোড আৰু ডি জি ৰোডত মালবাহী আৰু লেহেমীয়া তিনিচকীয়া বাহনৰ চলাচল নিষিদ্ধ কৰা হ’ব।
🚌 আন্তঃজিলা আৰু দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ বাছত নিষেধাজ্ঞা:
এ টি ৰোড, এম জি ৰোড আৰু ডি জি ৰোডত কোনো ধৰণৰ দীৰ্ঘ দূৰত্ব বা আন্তঃজিলা বাছ (এ এছ টি চিকে ধৰি)ৰ অনুমতি দিয়া নহ’ব।
🚉 কামাখ্যা ৰেলৱে ষ্টেচনৰ পৰা অহা তীৰ্থযাত্ৰী:
ষ্টেচনৰ পৰা অহা বাছসমূহ পিএনজি ৰোড আৰু ডি.জি. পথ, য’ত তীৰ্থযাত্ৰীক অস্থায়ী শিবিৰত নমাই দিয়া হ’ব।
⛔ গধুৰ যান-বাহন নিষিদ্ধ:
২৭ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ পৰা টেটেলিয়া হৈ গোশালা অভিমুখে গধুৰ যান-বাহন চলাচল নিষিদ্ধ কৰা হ’ব।
✈️ বিমানবন্দৰলৈ যোৱা যাত্ৰীসকলৰ বাবে পৰামৰ্শ:
এল জি বি আই বিমানবন্দৰৰ দিশে যোৱা যাত্ৰীসকলক ২৭ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথৰ পথ ব্যৱহাৰ কৰি যানজঁটৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ আগতীয়াকৈ যাত্ৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে।
এই সকলোবোৰ ব্যাপক ব্যৱস্থাৰ লক্ষ্য হৈছে অম্বুবাচী মহাযোগ অনুষ্ঠানটো সুচাৰুৰূপে পৰিচালিত কৰাৰ লগতে জৰুৰীকালীন প্ৰৱেশ, জনসাধাৰণৰ সুৰক্ষা আৰু লাখ লাখ ভক্তক হেঁচামুক্ত অভিজ্ঞতা প্ৰদান কৰা।
গুৱাহাটী যান-বাহনৰ উপ-আয়ুক্তই এই নিৰ্দেশসমূহ পালন কৰি মেলাৰ সময়ত প্ৰশাসনক সহযোগিতা আগবঢ়াবলৈ সকলো নাগৰিক আৰু তীৰ্থযাত্ৰীক আহ্বান জনাইছে।
