যি কোনো বিষ নিৰাময়ৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ আয়ুৰ্বেদিক ঔষধ।
( অপূৰ্ব দাস )
বিষ হৈছে শৰীৰে কিবা ভুল হৈছে বুলি দিয়া সতৰ্কবাণী। ই সাময়িক হ’ব পাৰে যেনে মূৰৰ বিষ, পেটৰ বিষ, ঋতুস্ৰাৱৰ বিষ, আৰু লগতে দীৰ্ঘদিনীয় বিষ, যেনে বাতবিষ, কঁকালৰ বিষ, স্নায়ুৰ বিষ ইত্যাদি। আধুনিক চিকিৎসা বিজ্ঞানত বিষনাশক ঔষধে সোনকালে সকাহ দিয়ে, কিন্তু ইয়াৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াও থাকে, বিশেষকৈ দীৰ্ঘদিন ধৰি খালে বৃক্কৰ ক্ষতি কৰে । আনহাতে আয়ুৰ্বেদিক ঔষধ প্ৰাকৃতিক আৰু ইয়াৰ গুৰিৰ পৰা বিষৰ মূল কাৰণ নিৰাময় কৰাৰ ক্ষমতা আছে।
এই লেখাটোত আপুনি জানিবলৈ পাব :
• বিষৰ প্ৰকাৰ
• আয়ুৰ্বেদত বিষৰ কাৰণ
• প্ৰধান আয়ুৰ্বেদিক ঔষধ
• ঘৰুৱা উপায় আৰু অন্যান্য প্ৰতিকাৰ
১/ প্ৰধান প্ৰকাৰৰ বিষ
আয়ুৰ্বেদত বিষক "শুল", "বেদন", "পীড়া" আদি নামেৰে জনা যায়। মূলতঃ বিষক তলত দিয়া প্ৰকাৰত ভাগ কৰিব পাৰি:
(ক) গাঁঠিৰ বিষ – আঁঠুৰ বিষ, হাতৰ গাঁঠিৰ বিষ
(খ) পেশীৰ বিষ – ব্যায়াম, পেশীৰ দুৰ্বলতা বা ভাগৰুৱা হোৱাৰ বাবে।
(গ) কঁকালৰ বিষ আৰু পিঠিৰ বিষ
(ঘ) মূৰৰ বিষ / মাইগ্ৰেইন
(ঙ) স্নায়ুৰ বিষ
(চ) পেটৰ বিষ / ঋতুস্ৰাৱৰ বিষ
(ছ) দাঁত বা দাঁতৰ আলুৰ বিষ
২) আয়ুৰ্বেদত বিষৰ কাৰণ :
আয়ুৰ্বেদৰ মতে বাত দোষৰ ভাৰসাম্যহীনতাই বেছিভাগ বিষৰ মূল কাৰণ। শৰীৰত যেতিয়া বাতৰ ভাৰসাম্যহীনতা থাকে তেতিয়া পেশী, হাড়, স্নায়ুত প্ৰদাহ, সংকোচন আৰু শুকান হৈ বিষৰ সৃষ্টি কৰে।
৩) বিষ নিৰাময়ৰ বাবে প্ৰধান আয়ুৰ্বেদিক ঔষধ
১/ অশ্বগন্ধা
গুণঃ বাত ধ্বংসকাৰী, শক্তি বৃদ্ধিকাৰী, প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰে।
ব্যৱহাৰ: বাতবিষ, কঁকালৰ বিষ, মানসিক চাপৰ ফলত হোৱা বিষত উপযোগী।
সেৱন: ১ চামুচ পাউদাৰ গাখীৰ বা গৰম পানীৰ লগত দিনে দুবাৰকৈ খাব লাগে।
২) শ্বাল্লকি (Shallaki / Boswellia Serrata )
গুণ: প্ৰদাহ নিবাৰণকাৰী, বিষ নিৰাময়কাৰী।
ব্যৱহাৰ: বিশেষকৈ বাতবিষ, গাঁঠিৰ বিষ, স্পণ্ডাইলাইটিছত উপযোগী।
গ্ৰহণ: কেপচুল / টেবলেট ৰূপত।
৩/ গুগুলু ( Guggulu )
প্ৰকাৰঃ যোগৰাজ গুগ্গুলু, মহাযাগৰাজ গুগুলু, ত্ৰিফলা গুগুলু, সিম্হনাদ গুগুলু
ব্যৱহাৰ: বাত বিকাৰ, বাতবিষ, গাঁঠিৰ বিষ, স্নায়ুৰ প্ৰদাহ।
গ্ৰহণ: চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি টেবলেট ৰূপত।
৪/ দহমূল ( Dashmool )
ব্যৱহাৰ: শৰীৰৰ প্ৰদাহ, কঁকালৰ বিষ, ঋতুস্ৰাৱৰ বিষ, স্নায়ুতন্ত্ৰৰ বিষ।
গ্ৰহণ: কাত্থ ( কাঢ়া ) বা টেবলেটৰ ৰূপত।
৫/ নাৰায়ণ তৈলা ( Narayana Taila )
ব্যৱহাৰ: বাহ্যিক মালিচৰ বাবে।
উপকাৰিতা: বাতা সম্পৰ্কীয় বিষ, পেশীৰ জঠৰতা, গাঁঠিৰ বিষত উপকাৰী।
ব্যৱহাৰ: অলপ গৰম কৰি মালিচ কৰিব।
৬/ মহাৰাস্নাদী কোৱাথ (Maharasnadi Kwath )
ব্যৱহাৰ: স্নায়ুৰ বিষ, বাতবিষ, পক্ষাঘাত আদি ৰোগত উপকাৰী।
সেৱন: ১৫-২০ মিলিলিটাৰ গৰম পানীৰ সৈতে, খাদ্য খোৱাৰ পিছত।
৭/ ত্ৰিকতু চূৰ্ণ ( Trikatu Churna )
উপকৰণ : শুকান আদা, ক’লা জালুক, পিপলী ।
ব্যৱহাৰ: হজম শক্তি উন্নত কৰি বাতৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে, যাৰ ফলত বিষৰ পৰা উপশম পায়।
৮/ সিংহনাদ গুগুলু ( Singhnad Guggulu )
বিশেষকৈ বাতবিষত উপযোগী। শৰীৰৰ পৰা বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰায়।
৯/ লক্ষ্যদি গুগুলু ( Laxadi Guggulu )
হাড় মজবুত কৰে আৰু বিষ কমায়।
ভাঙন বা আঘাতৰ পিছত দ্ৰুতভাৱে আৰোগ্য লাভ কৰাত সহায় কৰে।
১০/ ৰাচনাদী চূৰ্ণ বা চূৰ্ণম ( Rasnadi choornam )
চৰ্দিৰ ফলত হোৱা মূৰৰ বিষ আৰু মূৰৰ বিষৰ বাবে।
ব্যৱহাৰ: মূৰত লগাবলৈ বা গোন্ধ ল’বলৈ।
৪/ কিছুমান ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ আৰু চিকিৎসা
• হালধি যুক্ত গাখীৰ
হলধিত কাৰকুমিন থাকে যিয়ে প্ৰদাহ আৰু বিষ কমায়।
ৰাতি শুৱাৰ আগতে আধা চামুচ হালধিৰ সৈতে গৰম গাখীৰ খাব লাগে।
• আদা-তুলসী চাহ
আদা আৰু তুলসী দুয়োবিধেই বিষ নিৰাময়কাৰী গুণ আছে।
চৰ্দি-কাহ আৰু মূৰৰ বিষত উপকাৰী।
• সৈন্ধৱ লৱণেৰে সেক
পেশীৰ জঠৰতা, গাঁঠিৰ বিষৰ পৰা সকাহ দিয়ে।
কেৰাহীত এই নিমখ গৰম কৰি কাপোৰত বান্ধি আক্ৰান্ত অংশত সেক দিয়ক।
• হিং লেপন
পেটৰ বিষত উপযোগী।
হিং - পানীত মিহলাই নাভিৰ চাৰিওফালে লগাব লাগে।
• নহৰু সেৱন কৰা
বিশেষকৈ বাতবিষ আৰু স্নায়ুৰ ৰোগত উপযোগী।
ৰাতিপুৱা ১-২ ফোট কেঁচা নহৰু খালী পেটত খাব লাগে।
৫/ জীৱনশৈলী আৰু খাদ্যাভ্যাস সম্পৰ্কীয় পৰামৰ্শ
(১) তেলেতীয়া, গধুৰ খাদ্য, অত্যধিক ঠাণ্ডা খাদ্য পৰিহাৰ কৰক।
(২) বাতৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰিবলৈ গৰম, লঘু আৰু সহজে হজম হোৱা খাদ্য গ্ৰহণ কৰক। আয়ুৰ্বেদিক ঔষধ সেৱন কৰিলে পিঁয়াজ, মাছ-মাংস খাওঁতে আয়ুৰ্বেদিক চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
(৩) লঘু যোগাসন কৰক আৰু নিয়মিতভাৱে ব্যায়াম কৰক – বিশেষকৈ বজ্ৰাসন, ত্ৰিকোনাসন, বালাসন, মকৰাসন ইত্যাদি।
(৪) ৰাতিপুৱাৰ ৰ’দত ১৫-২০ মিনিট বহিব।
(৫) পৰ্যাপ্ত পৰিমাণে টোপনি লওক আৰু মানসিক চাপৰ পৰা আঁতৰি থাকক।
• সাৱধানতা -
• যিকোনো ঔষধ সেৱন আৰম্ভ কৰাৰ আগতে আয়ুৰ্বেদ বিশেষজ্ঞ বা চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লওক।
• যদি বিষটো অতি তীব্ৰ বা দীৰ্ঘদিনীয়া হয় তেন্তে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লৈ সঠিকভাৱে পৰীক্ষা কৰাব লাগে।
• গৰ্ভৱতী মহিলা, বৃদ্ধ বা আন গুৰুতৰ ৰোগীয়ে বিশেষভাৱে সাৱধান হোৱা উচিত।
আয়ুৰ্বেদিক ঔষধ বিষ নিৰাময়ত অত্যন্ত ফলপ্ৰসূ হয়, বিশেষকৈ যেতিয়া আমি ইয়াৰ লগতে সঠিক খাদ্য, জীৱনশৈলী আৰু যোগাসন গ্ৰহণ কৰো। অশ্বগন্ধা, শল্লাকী, গুগুলু , দশমূল আদি বনৌষধিয়ে শৰীৰত থকা বাত দোষৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰি বিষৰ মূলতে কাম কৰে। আনহাতে নাৰায়ণ তেল আৰু অন্যান্য বাহ্যিক চিকিৎসাই তৎক্ষণাত সকাহ দিয়ে।
প্ৰাকৃতিক চিকিৎসাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সুবিধাটো হ’ল ই শৰীৰৰ কোনো ক্ষতি নকৰে, বৰঞ্চ ইয়ে ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে। সেইবাবে আজিও বিষ নিৰাময়ৰ বাবে আয়ুৰ্বেদিক ঔষধক আটাইতকৈ নিৰ্ভৰযোগ্য বিকল্প হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
